Najnowsze badania rzucają światło na poważny problem, z którym boryka się polski sektor MŚP. Aż 83% małych i średnich firm w Polsce zmaga się z niedoborem pracowników. Kryzys kadrowy to alarmujący sygnał dla polskiej gospodarki. A MŚP odgrywają tu kluczową rolę. W niniejszym wpisie omawiamy główne przyczyny tego problemu, jego konsekwencje dla firm oraz możliwe strategie radzenia sobie z kryzysem kadrowym, w tym potencjał automatyzacji i robotyzacji produkcji.
Przyczyny braku rąk do pracy
Zmiany demograficzne
Zmiany demograficzne w Polsce, w tym spadająca liczba młodych ludzi wchodzących na rynek pracy, prowadzą do kurczenia się zasobów siły roboczej. To zjawisko ma długofalowy wpływ na dostępność pracowników i wymaga od firm adaptacji do nowej rzeczywistości.
Emigracja zarobkowa
Odpływ pracowników za granicę w poszukiwaniu lepszych warunków zatrudnienia stanowi kolejny poważny problem. W związku z tym, polscy pracodawcy muszą konkurować z zagranicznymi firmami, które często oferują wyższe wynagrodzenia i lepsze warunki pracy.
Niedopasowanie kwalifikacji
Aż 52% polskich firm uważa, że głównym powodem nieobsadzenia nowych miejsc pracy jest brak dostępnych kandydatów o pożądanych kwalifikacjach. To pokazuje, że istnieje znaczna luka między potrzebami pracodawców a umiejętnościami dostępnych pracowników.
Rosnące oczekiwania płacowe
Pracownicy oczekują wyższych wynagrodzeń, co może być trudne do spełnienia dla wielu MSP. Rosnące koszty pracy zmuszają firmy do poszukiwania innych sposobów na zwiększenie efektywności i konkurencyjności.
Konkurencja ze strony większych firm
Duże przedsiębiorstwa często mogą zaoferować lepsze warunki zatrudnienia. W związku z tym przyciągają potencjalnych pracowników z rynku MSP. Małe i średnie firmy muszą zatem szukać unikalnych sposobów na przyciągnięcie i zatrzymanie talentów.
Zmiany w strukturze rynku pracy
Rosnące zapotrzebowanie na specjalistów w nowych technologiach przy jednoczesnym niedoborze takich pracowników stawia dodatkowe wyzwania przed polskimi MŚP. Firmy muszą inwestować w szkolenia i rozwój kompetencji swoich pracowników, aby sprostać wymaganiom nowoczesnego rynku pracy.
Konsekwencje dla firm
Brak rąk do pracy ma poważne implikacje dla przedsiębiorstw. Aż 44% firm musi odmawiać przyjmowania nowych zleceń, 41% nie jest w stanie realizować wszystkich zamówień na czas, a 40% notuje spadek przychodów. Te dane pokazują, że problem niedoboru pracowników ma bezpośredni wpływ na działalność operacyjną i finansową firm.
Strategie radzenia sobie z problemem
Podnoszenie wynagrodzeń
62% firm decyduje się na podnoszenie wynagrodzeń, aby przyciągnąć i zatrzymać pracowników. Choć może to zwiększyć koszty, jest to skuteczny sposób na zachowanie konkurencyjności na rynku pracy.
Elastyczne formy zatrudnienia
44% firm oferuje bardziej elastyczne formy zatrudnienia, co jest atrakcyjne dla wielu pracowników poszukujących lepszego balansu między życiem zawodowym a prywatnym.
Inwestycje w automatyzację i robotyzację
38% przedsiębiorstw inwestuje w automatyzację i robotyzację, co pozwala na zwiększenie produktywności przy mniejszej liczbie pracowników. Według raportu Międzynarodowej Federacji Robotyki (IFR), Polska zajmuje 14. miejsce na świecie pod względem rocznej liczby instalowanych robotów przemysłowych.
Automatyzacja i robotyzacja jako odpowiedź na kryzys
Sektory wykorzystujące roboty przemysłowe
Główne sektory wykorzystujące roboty przemysłowe w Polsce to przemysł motoryzacyjny (36% wszystkich instalacji), przemysł tworzyw sztucznych i chemiczny (15%) oraz przemysł metalowy i maszynowy (13%). Chociaż sektor motoryzacyjny dominuje w wykorzystaniu robotów, jego udział spada, co wskazuje na rosnące zainteresowanie automatyzacją w innych branżach. Więcej informacji o robotyzacji w Polsce w raporcie DBR77 i Santander.
Korzyści z robotyzacji dla MSP
Automatyzacja i robotyzacja mogą przynieść wiele korzyści dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym zwiększenie produktywności, redukcję kosztów oraz możliwość realizacji większej liczby zamówień. Jednak wdrożenie nowych technologii wymaga inwestycji oraz przekwalifikowania pracowników do obsługi zaawansowanych maszyn.
Wyzwania wdrożenia automatyzacji
Robotyzacja może być trudniejsza do wdrożenia w mniejszych firmach ze względu na koszty i skalę działalności. MSP mogą potrzebować dodatkowego wsparcia i zachęt do inwestowania w automatyzację, aby skutecznie konkurować na rynku i radzić sobie z niedoborem pracowników. Przykładem takich zachęt mogą być granty, dotacje unijne czy ulgi (zob. https://dbr77.com/finansowanie-i-dotacje/).
Perspektywy na przyszłość
Eksperci przewidują, że problem niedoboru pracowników będzie się pogłębiał w najbliższych latach. Firmy muszą być przygotowane na długofalowe działania adaptacyjne, takie jak inwestycje w szkolenia, poprawę warunków pracy czy wdrażanie nowych technologii. Kryzys kadrowy to jedno z największych wyzwań, przed którymi stoją obecnie polskie MŚP. Skuteczne rozwiązanie tego problemu będzie kluczowe dla utrzymania konkurencyjności i dalszego rozwoju tego sektora.
Podsumowanie
Polskie małe i średnie przedsiębiorstwa stoją w obliczu poważnych wyzwań związanych z niedoborem pracowników. Przyczyny tego problemu są złożone i wielowymiarowe, ale jedną z najbardziej obiecujących strategii radzenia sobie z kryzysem jest inwestycja w automatyzację i robotyzację. Firmy, które będą w stanie skutecznie wdrożyć te technologie, mogą nie tylko przetrwać trudne czasy, ale także wyjść z nich silniejsze i bardziej konkurencyjne na globalnym rynku.
Tekst na podstawie: