NCBR

W nadchodzącej perspektywie unijnej 2021-2027 szeroko pojęta digitalizacja będzie jednym z kluczowych obszarów wsparcia przedsiębiorców. Na chwilę obecną rysują się dosyć wyraźnie możliwości pozyskania dofinansowania w tym obszarze. 

 

Przemysł 4.0

 

Zmiany technologiczne zachodzące w rewolucyjnym tempie w ostatnich dwóch stuleciach, wpływają zarówno na codzienne funkcjonowanie społeczne, jak i na przeobrażenia zachodzące w firmach. Liderzy branżowi nie opierają się już tylko na tzw. Technologiach założycielskich Przemysłu 3.0 (Komputer, Internet, Smartfon), ale także na tzw. Technologiach intensyfikujących jak Rozwiązania chmurowe, Internet rzeczy, Sztuczna inteligencja, Robotyzacja czy Blockchain. W powiązaniu ze zmianą modelu biznesowego, rozwiązania z tego zakresu stają się wręcz niezbędne w celu zachowania konkurencyjności całych regionów, przy jednoczesnym niwelowaniu negatywnych zmian środowiskowych czy społecznych.

 

To właśnie w kierunku Przemysłu 4.0 mają w kolejnych latach podążać środki unijne, przewidziane na wsparcie rozwoju przedsiębiorstw. Aby pozostać konkurencyjnym regionem, Europa musi wziąć udział w wyścigu technologicznym. Wymaga to jednak inwestycji w rozwiązania, które pozwolą przebudować obecne firmy i wspomóc je w zarządzaniu strategicznym. Założeniem nowego podejścia do konkurencyjności rynkowej jest to, że technologie pełnią funkcje wykonawcze i są wymienne, natomiast to zmiany procesów są kluczową kwestią.

 

Pierwszym konkursem, który opierał się na tej nowej idei, był konkurs grantowy przeprowadzony przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) – “Pilotaż Przemysł 4.0”. Konkurs został ogłoszony w marcu 2021 roku i od samego początku cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem firm produkcyjnych. Pozwalał bowiem pozyskać wsparcie finansowe na przygotowanie przedsiębiorstwa do wdrożenia kompleksowej transformacji w kierunku Przemysłu 4.0 oraz wdrożenie wybranych obszarów działań w zakresie cyfryzacji, automatyzacji czy robotyzacji.

 

Wsparciem mogły zostać objęte zakupy usług doradczych, maszyn i urządzeń czy wartości niematerialnych i prawnych, które wpisywały się w jedną z kluczowych technologii 4.0:

  • Big Data oraz działania związane z analizą danych;
  • Roboty przemysłowe;
  • Przemysłowy Internet rzeczy;
  • Integracja technologii informatycznych i operacyjnych (IT/OT) i tworzenie systemów cyber-fizycznych (CPS);
  • Cyberbezpieczeństwo;
  • Chmura obliczeniowa;
  • Wirtualna i rozszerzona rzeczywistość;
  • Sztuczna inteligencja;
  • Blockchain;
  • Druk addytywny (druk 3D).

 

Dofinansowaniem mogła być również objęta usługa polegająca na opracowaniu mapy drogowej w zakresie transformacji cyfrowej firmy, czyli dokumentu strategicznego, który stanowi plan rozwoju firmy we wszystkich obszarach jej działalności i w zakresie wszystkich procesów w firmie. Należy zaznaczyć, że takie dokumenty w najbliższych latach mają być podstawą do uzyskiwania dotacji w tym zakresie (w tym jako załącznik do wniosku o dofinansowanie), stąd warto już rozpocząć pracę nad ich prawidłowym i jak najlepszym przygotowaniem.

 

Nabór wniosków w konkursie został zakończony w czerwcu 2021 roku i aktualnie trwa ich ocena. Alokacja wynosi jedynie 25 mln zł (z uwagi na pilotażowy charakter), maksymalna wartość grantu to 800 tys. zł, a poziom dofinansowania – 85% kosztów kwalifikowalnych. Konkursów o podobnych założeniach z pewnością można się spodziewać w nadchodzącej perspektywie.

 

Bony na cyfryzację

 

To nowy rodzaj konkursu, który pojawił się w odpowiedzi na wyzwania, przed jakimi stanęły przedsiębiorstwa w obliczu pandemii COVID-19. Dodatkowe środki w ramach unijnej puli REACT-EU pozwoliły w 2021 roku przeprowadzić pierwszy tego typu konkurs, z alokacją na poziomie ok. 110 mln zł. Finalnie przedsiębiorcy złożyli 6 108 projektów na łączną wartość wnioskowanego dofinansowania – 1 223 782 285,68 zł. Tym samym, zainteresowanie bonami przerosło najśmielsze oczekiwania organizatorów i świadczy o ogromnych potrzebach firm w zakresie cyfryzacji procesów biznesowych. Konkursy w zakresie cyfryzacji zostały przewidziane w nowej perspektywie zarówno na poziomie programów krajowych, jak i regionalnych oraz w ramach Krajowego Planu Odbudowy.

 

Głównym celem tego typu projektów, ma być ograniczanie ryzyk gospodarczych i społecznych wywoływanych przez pandemię poprzez transformację cyfrową całej gospodarki. Przedsiębiorstwo może to osiągnąć poprzez zakup oprogramowania (gotowego z rynku lub wykonanego na zamówienie), które w istotny sposób rozwiąże problemy, jakie powstały w firmie w wyniku pandemii lub jej następstw. Dodatkowo, w konkursie umożliwiono – jako uzupełnienie zakupu oprogramowania – nabycie środków trwałych, w tym maszyn i urządzeń, sprzętu komputerowego lub związanego z przesyłem lub magazynowaniem danych, środków niskocennych, zakup usług doradczych (w tym branżowych, technologicznych, biznesowych i prawnych) oraz zakup usług szkoleniowych. Realizacja założeń przewidzianych we wniosku ma pomóc we wdrożeniu technologii cyfrowych, które są konieczne do dokonania zmian procesów, sposobu funkcjonowania przedsiębiorstwa w warunkach epidemii chorób zakaźnych u ludzi lub wzmocnienia ich odporności na wypadek kolejnych podobnych kryzysów. Tym samym firmy z sektora MŚP będą mogły m.in. ograniczyć kontakty między pracownikami, wprowadzić zdalne zarządzanie projektami czy produkcją, a także umożliwić sprawną obsługę klientów.

 

W konkursie przewidziano rozliczanie ryczałtowe, tzn. że Beneficjent przedstawia tylko efekty końcowe zrealizowanych prac bez względu na poniesione koszty rzeczywiste. Powoduje to konieczność oszacowania planowanych do poniesienia kosztów jedynie na etapie przygotowania wniosku o dofinansowanie.

 

Wydaje się, że niezależnie od operatora przyszłych konkursów i skali kolejnych naborów, główne założenia konkursu – nabycie oprogramowania prowadzącego do zmian cyfrowych w firmie – będzie głównym celem takich projektów.

 

Kredyt na innowacje technologiczne

 

Kredyt na innowacje technologiczne był w perspektywie 2014-2020 jednym z największych konkursów umożliwiających uzyskanie dotacji na działania inwestycyjne w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach planujących wdrożenie innowacyjnej technologii i – w efekcie – innowacyjnego produktu (wyrobu lub usługi). 

 

Kredyt na innowacje technologiczne to program, który polega na udzielaniu przez Bank Gospodarstwa Krajowego dotacji, czyli tzw. premii technologicznej, która spłaca część kredytu technologicznego, zaciągniętego przez przedsiębiorcę w banku komercyjnym na finansowanie wydatków inwestycyjnych. Poziom dofinansowania w konkursie jest zgodny z mapą pomocy regionalnej. Więcej informacji nt. poziomu dofinansowania znajdziesz tu – link. Konkurs od lat cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców. W samym 2021 r. dofinansowanie otrzymało 337 firm z całej Polski.

 

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zapowiedziało, że w założeniach dla programu krajowego FENG 2021-2027 uwzględniono także kontynuację tego, cieszącego się wielkim zainteresowaniem, konkursu – na takich samych, jak dotychczas, zasadach. 

 

Oznaczać to będzie możliwość pozyskiwania środków finansowych na wdrażanie innowacyjnych procesów technologicznych. Klasycznym przykładem innowacji procesowej jest automatyzacja procesu produkcji. Nowa technologia ze swojej natury będzie zgodna z najnowszymi trendami, przełomowymi rozwiązaniami pojawiającymi się na rynku czy wysokim poziomem wykorzystania technologii cyfrowych. Podczas jej opracowania, warto więc zadbać o możliwość usieciowienia maszyn, ich bieżącego monitoringu za pomocą czujników i odpowiedniego oprogramowania, a także o autonomiczną komunikację między nimi, aby wytwarzany produkt mógł być jak najbardziej zindywidualizowany. W tym kontekście konkurs “Kredyt na innowacje technologiczne” może być interesujący dla przedsiębiorstw poszukujących źródeł finansowania na wdrażanie rozwiązań z obszaru Przemysłu 4.0. Umożliwi bowiem sfinansowanie zakupu oprogramowania udoskonalającego dotychczasowe procesy produkcyjne oraz maszyn produkcyjnych umożliwiających automatyzację produkcji czy zaprojektowane ich w taki sposób, by możliwy (i łatwy do realizacji) był monitoring i integracja z systemami do zarządzania produkcją (typu ERP, MESH itd.). Nie można tu jednakże zapominać, że istotą konkursu jest wdrożenie innowacyjnej technologii produkcji lub świadczenia usług i wprowadzenie na rynek innowacyjnego produktu. Tym samym rozwiązania z obszaru automatyzacji i digitalizacji oraz korzyści z nich wynikające nie będą stanowić głównej osi projektu. Najważniejsze nadal będą udoskonalone parametry procesu i produktu. 

 

Kredyt na innowacje technologiczne, mimo że nie jest skierowany stricte do firm poszukujących finansowania na wdrażanie technologii Przemysłu 4.0, to może być dla nich zachętą do poszukiwania kompleksowych rozwiązań technologicznych, które wpisują się w jego założenia. Z kolei firmy, które są ukierunkowane głównie na zakup opracowanych linii technologicznych, mogą znaleźć w tym konkursie możliwości wdrożenia technologii Przemysłu 4.0, które jeszcze bardziej poprawią parametry procesów i – w efekcie – produktów. Przygotowując się do tego konkursu (np. poprzez prowadzenie prac badawczo-rozwojowych), warto zatem uwzględniać wszystkie możliwe aspekty automatyzacji i cyfryzacji jakie można zaimplementować na etapie tworzenia i badania koncepcji nowej technologii. Należy pamiętać także o wymiarze środowiskowym uwzględniając wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz maksymalizację efektów płynących z prawidłowego gospodarowania wszelkimi zasobami produkcyjnymi. 

 

Wciąż trwają prace nad nową perspektywą. Artykuł z pewnością nie wyczerpuje tematu możliwych dotacji na cyfryzację i automatyzację w latach 2021-2027 – dlatego warto interesować się tym tematem na bieżąco!

 

Katarzyna Szwarocka
Dział Klienta Biznesowego
Lech Consulting Sp. z o.o